Interview met Tsarina over haar boek in de PZC

Online version

How to learn Dutch quickly, How to become Dutch

Regen of geen regen, de Nederlandse man - blauwogig, blond, rijzig en zeer aantrekkelijk - stapt onvervaard op zijn fiets waarop hij eventueel ook hondjes, kinderen of de boodschappen vervoert. 

Natalia kwam van Rusland naar Vlissingen en schreef er een boek over: ‘Leer Nederlands, zo snel mogelijk!’

Het voedsel is vreemd, de mensen doen raar, het Nederlands is onbegrijpelijk. Twintig jaar geleden kwam Tsarina Natalia uit Rusland naar Vlissingen. Ze schreef een handboek voor nieuwkomers.

'32 brilliant ways to survive and thrive in a new country’ (hoe overleef ik Nederland?) heet haar boek. Leer de Nederlandse taal, is Natalia's eerste advies. Maar ook: leer Nederland kennen.

Het resultaat is een nuttig (voor nieuwkomers), maar ook amusant en bij vlagen hilarisch (voor Nederlanders) boek. Bij sommige observaties zullen de wenkbrauwen omhoog gaan. De Nederlandse man, schrijft Natalia bijvoorbeeld, is rijzig, blond en blauwogig. De vrouw draagt weinig of geen make-up, rukt 's morgens zonder veel prakkiseren iets uit de kast en maalt niet om wat overgewicht. Ze wordt liever gewaardeerd om wie ze is, als mens, dan specifiek als vrouw.

Hoog aangeschreven staan calorierijke hapjes als appeltaart, stroopwafels, bitterballen, friet met mayonaise, gebakken vis met sausjes, poffertjes met slagroom en kroketten. Hoe kan het dat de Nederlanders dan toch zo fit en aantrekkelijk zijn? Dat komt natuurlijk door de fiets, in alle soorten en maten en zelfs met ‘kleine mandjes’ erop om kinderen en hondjes te vervoeren. ‘Helemaal niet gevaarlijk’, schrijft Natalia geruststellend. Bovendien is het land zo plat als een pannenkoek. Haar advies: stap op de fiets!

Vis en friet met tartaarsaus en mayonaise, dat gaat er bij de gemiddelde Nederlander wel in.
Vis en friet met tartaarsaus en mayonaise, dat gaat er bij de gemiddelde Nederlander wel in. © Ellen Lengkeek

Haar schets van de Nederlandse samenleving is vaak confronterend en raak, soms ook gewoon een béétje mis. De gemiddelde schoenmaat van Nederlandse vrouwen maat is 42 (!), noteert Natalia. Alle vrouwen bevallen thuis en sta in de super niet gek te kijken als je geholpen wordt door een medewerker met Downsyndroom. Want in Nederland krijgt iedereen een kans.

Verwacht niet dat je zomaar bij een Nederlander binnen kunt vallen. Nederlanders zijn zuinig op hun tijd. En op de jouwe. Alles wordt tevoren gepland, van zakelijke afspraken tot huishoudelijke karweitjes en bijkletsen. Typisch Nederlands: het toilet als geheugensteuntje. Hier hangt immers niet alleen de verjaardagskalender, vaak is er ook een prikbord te vinden met memo’s of de activiteitenkalender van het gezin.

Koffie en gebak, veel meer moet je op een typisch Nederlandse verjaardag niet verwachten.
Koffie en gebak, veel meer moet je op een typisch Nederlandse verjaardag niet verwachten. © Shutterstock

Je bent bij elkaar voor de gezelligheid, niet om je maag te vullen, right?

De uit Sint Petersburg afkomstige Tsarina Natalia schreef een boek over twintig jaar integreren in Nederland: 'Leer eerst de taal en de cultuur!"
Tsarina Natalia, schrijfster en vertaalster
De uit Sint Petersburg afkomstige Tsarina Natalia schreef een boek over twintig jaar integreren in Nederland: 'Leer eerst de taal en de cultuur!" © Richard van Iwaarden

Die verjaardagen zijn overigens héél apart. Anders dan in Rusland - en veel andere landen - is het niet gebruikelijk dat de visite bij de voordeur de schoenen uitdoet. Kijk dus niet vreemd op dat er geen slippers klaarstaan. De gasten zitten in een cirkel, alsof er een therapeutische sessie gaande is. Vergeet niet om naast de jarige ook alle andere aanwezigen te feliciteren (het is niet helemaal duidelijk waarom, maar zo gaat dat nou eenmaal).  De gast wordt verwelkomd met koffie en taart (Natalia: ‘Beginnen met het dessert, briljant!’) Die taart is in punten gesneden, voor elke gast één. Neem dus geen extra punt en verwacht verder ook geen schalen met vlees, salade en ander voedsel. Zijn de Nederlanders dan ongastvrij? ,,Nee, maar je bent bij elkaar voor de gezelligheid, niet om je maag te vullen, right?” Wat overigens niet wil zeggen dat je spontaan in gezang kunt uitbarsten, of gaan dansen. Men zingt als de taart gepresenteerd wordt en alleen dan. Niet overdrijven.

Geen diepgaande gesprekken, graag

Wat de conversatie aangaat: voer vooral geen diepgaand gesprek. Het weer, openbaar vervoer, boeken of voetbal zijn veilige gespreksonderwerpen. Tegelijk zijn Nederlanders (soms pijnlijk) eerlijk en geven ze te pas en te onpas hun ongezouten mening, stellen onbeschaamde vragen en dringen aan op een antwoord als je het probeert te ontwijken. Maar ach: eigenlijk zijn ze op hun eigen manier best grappig en vermakelijk.

Natalia woont in Vlissingen, waar ze een vertaalbureau heeft en taalles geeft. Interviews met haar taalcursisten, die hun ervaringen als nieuwkomer deelden, vormden de basis voor het boek. Eerst de taal en de cultuur, dan de baan, is haar uitgangspunt. Zelf leerde ze in vier maanden tijd Nederlands, volgens een systeem dat ze zelf ontwikkelde. Ze beheerst zes talen en geeft les in Nederlands, Spaans, Engels en Russisch.

Met wie moet je Nederlands praten, als iedereen direct in het Engels begint?

Haar boek, geschreven in eenvoudig Engels om zoveel mogelijk nieuwkomers te kunnen bereiken, is een snelcursus Nederlandse cultuur annex zelfhulpboek voor verweesde nieuwkomers. Het eerste hoofdstuk focust op de problemen waar iedere nieuwkomer tegenaan loopt. Het voedsel is vreemd, de mensen doen raar, het Nederlands is onbegrijpelijk. Het lijkt een onmogelijke opgave om de taal te leren. Bovendien spreekt buiten Nederland niemand anders die. Moet je er wel aan beginnen? En hoe dan? Met wie praat je Nederlands, als iedereen direct in het Engels begint? Op al die bezwaren heeft Natalia één antwoord: Life begins at the end of your comfort zone. Ofwel: vooruit met de geit! Maak je geen zorgen over je accent, Nederland is een multicultureel land. Bijna een kwart van de inwoners is immers afkomstig uit andere landen.

Kom niet naar Nederland voor het geld

Het boek omvat - naast tips om de taal snel te leren - ook informatie over de woningmarkt en huurprijzen, voedsel, arbeidsmarkt, relaties en datingsites, vervoer en medische zorg, belastingen, salarissen. Kom niet naar Nederland om rijk te worden, schrijft Natalia. Ja, de mensen hier zijn gelukkig, maar dat is niet primair vanwege de salarissen. Nederland is veilig, niet corrupt, de mensen zijn er vrij om te zeggen wat ze willen en geloven. Werkenden staan bijna de helft van hun salaris aan de regering af zodat mensen die géén werk hebben een uitkering kunnen krijgen om van te leven. Wat Natalia betreft doorstaat Nederland de vergelijking met haar geboorteland Rusland glansrijk: minder hiërarchisch, minder bureaucratisch ook. En ondanks onze vreemde tradities - zoals die ronde, vette, gefrituurde ballen met poedersuiker die de Nederlanders met nieuwjaar eten - is Nederland haar tweede vaderland geworden.

‘32 brilliant ways to survive and thrive in a new country. A new language is a new life’, door Tsarina Natalia, 334 pagina's voor 34,75 euro. Te koop bij Amazon of op tsarina.info.

Oliebollen, ook al zo'n typische Nederlandse lekkernij.
Oliebollen, ook al zo'n typische Nederlandse lekkernij. © Getty Images/iStockphoto
Ondine van der Vleuten  Laatste update: 26-10-22, 20:27